In 2007 werd definitief besloten het quotum af te schaffen, al snel werd 1 april 2015 bestempeld als bevrijdingsdag. Dat het fosfaatplafond de volgende beperking zou zijn en we al snel onze kop zouden stoten was ook bekend, dat is onze mentaliteit. Met de huidige melkprijs in combinatie met halflege stallen is het hoog tijd om even stil te staan. Terug naar de basis, hoe we geld moeten verdienen met het houden van melkvee. Hierover schrijft onze gastcolumnist Harm Holman.
Ik heb het voorrecht om al jaren lid te zijn van European Dairy Farmers (EDF) en als voorzitter van de Nederlandse afdeling heb ik volop in agrarisch Europa rond kunnen kijken. Keep It Stupid Simple (KISS) is een motto voor veel Europese boeren die EDF-lid zijn. Diegene die een simpel systeem heeft en zijn kosten in de hand weet te houden heeft meestal de beste resultaten en het meest rustige leven. Hoe heeft onze lieve Heer het ook al weer bedoeld: een koe krijgt een kalf, vreet gras en produceert op die manier melk. Wij hebben er met elkaar een enorm complex systeem van gemaakt met grote investeringen. In andere landen zie ik veel succesvolle boeren die gericht zijn op eenvoud en goedkoop investeren.
We zijn heel erg goed boer in Nederland maar onze kosten zijn eigenlijk te hoog gezien de melkprijs die we krijgen. We boeren omdat we zo graag boer zijn en we willen meer koeien melken omdat we graag groot boer willen zijn. We investeren zoveel als de bank mogelijk maakt. Cash-flow denken en rendement draaien zijn nou niet de belangrijkste zaken waar de meeste boeren zich druk om maken. Schuld is bij aan aantal boeren een molensteen om de nek. 2 euro schuld per liter melk bij de bank betekent als gauw 14 cent rente en aflossing. Bij een melkprijs van 28 cent is dat de helft van het melkgeld. Zo blijft er niet veel over om de rest van de kosten te betalen. Voor de meeste boeren is 1 euro schuld meer dan genoeg. Eigenlijk gedragen we ons dan niet als ondernemer, maar is het meer een manier van leven geworden.
Ook voor mij is het steeds moeilijk om terughoudend te zijn; om toch maar niet te investeren of onnodige kosten te maken. In een periode van goede melkprijzen geef je snel weer te gemakkelijk geld uit. Bufferen en sparen zou meer prioriteit moeten hebben.
Boeren die geld over houden zijn in het algemeen die boeren die technisch goed boer zijn, die investeren met verdiend geld en niet te afhankelijk zijn van de bank en genoeg omvang hebben. Mijn advies is daarom: houd het systeem simpel en richt je op goedkoop melk produceren. Melk en verkoop van vee levert geld op, de rest kost alleen maar geld. Het verschil in resultaat is zo 10 tot 15 cent in saldo per liter melk.
KISS maakt vaak het verschil.
Harm Holman